Επιμέλεια δημοσίευσης: Κωστής Παπαζάκ
Μετάφραση: Μαργαρίτα Παπαγεωργίου
Ανθολογεί ο Σωτήριoς Παστάκας
Μια παραγωγή του Εξιτήριον για το PoP | Greece
ΘΑ ΦΙΛΗΣΕΙΣ ΤΟ ΣΤΟΜΑ ΣΟΥ ΓΑΡΥΦΑΛΛΑ;
(Πάμπλο Νερούδα)
για το Morven*
ξέρουμε ότι τίποτα δεν δίνεται
& όλα λαμβάνονται
& με άδεια χέρια κάθε
πράγμα δίνεται έτσι
κάθε πράγμα είναι μια απάντηση
κάθε πράγμα δεν έχει απάντηση
έτσι με άδεια χέρια να κρατάς
από τότε για τώρα για τότε
κίτρινο πικρολέμονου
ποτισμένο με δροσιά
ένα σακί από κυδώνια
μέσα από δωμάτια και σάλες
ένα στάλαγμα από δαμάσκηνα
με τις λόγχες των σφηκών
ω το αγκάλιασμα του ερυθρού
από αμπέλια και αμπελώνες
αχλάδια που δακρύζουν
από το μάγουλο ως το πηγούνι
ένα καπνιστό τσάι καμέλια
με κύματα από το firth**
& μηλοειδή και πιο μήλο
το καθένα πιο μήλο από πριν
σε γαλανό αέρα να ποζάρει
βουνό που λαμπυρίζει
& το ρόδο & το ροδί ρόδο
γοφοί & στόματα να φιλιούνται
& από τότε για τώρα για
τότε όταν φιλάς
& να ξέρεις ότι όλα έχουν ληφθεί
& όλα είναι της ψυχής παιχνίδι
*Morven είναι βουνό στα Χάιλαντς της Σκωτίας
**Το Firth είναι μια λέξη στην αγγλική και τη σκωτσέζικη γλώσσα που χρησιμοποιείται για να δηλώσει διάφορα παράκτια ύδατα στο Ηνωμένο Βασίλειο, κυρίως εντός της Σκωτίας. Είναι γλωσσικά συγγενές με το φιόρδ.
WILL YOUR MOUTH KISS CARNATIONS
(Pablo Neruda)
for Morven
we know that nothing is given
& everything is received
& with empty hands every
thing is given so
every thing is an answer
everything un answered
so empty hands holding
from then for now for then
bitter lemons’ yellow
watered with dew
a weight of quinces
through rooms and chambers
an oozing of plums
with the lancings of wasps
oh the embracing of redness
from vines and from vinehouse
tearful pears
along cheek and chin
a lapsang of camellia tea
with waves of the firth
& pomes and more apple
each more apple than before
in blue air impersonating
mountain shimmering
& the rose & the rose rose
hips & mouths kissing
& from then for now for
then when you kiss
& know that all is received
& everything is ludic
ΑΣ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΔΕΝΤΡΑ
Ακόμα κι όταν πας στα δάση,
κάνεις πολιτικά βήματα
για πολιτικά εδάφη
Wisława Szymborska
Υπάρχουν θεοί λένε και υπάρχουν δέντρα και υπάρχουν ποιητές
Ένας ποτάμιος θεός μετέτρεψε μια νύμφη του νερού σε δένδρο δάφνη αλλά η καρδιά της
συνέχισε να χτυπά μέσα του, αν και τα μαλλιά της έγιναν φύλλα και τα πόδια της ρίζωσαν
ένας θεός βροντής μεταμόρφωσε επτά αδερφές σε λεύκες˙ στέκονται ακόμα δίπλα στο ποτάμι
ένας θεός της αγάπης και της ομορφιάς έκλεισε μια γυναίκα σε δέντρο μύρο˙ τα δάκρυά της γίνονται ρετσίνι
ένας θεός της καρποφόρας γης, ευνουχισμένος, έγινε πεύκο, ένας θεός της πανούκλας με τόξο
μεταμόρφωσε ένα αγόρι σε κυπαρίσσι, τα δάκρυά του, πάλι, κυλούν σαν χυμός. Τόσα πολλά δάκρυα.
Ένας εξόριστος ποιητής, ο Οβίδιος, ανάμεσα Δημοκρατίας και Αυτοκρατορίας, με τα ερωτικά τραγούδια του
τους θεούς φέρνει στο μυαλό και κάνει κωδικοποιημένα τραγούδια, ποιήματα, μιλώντας για τη δάφνη
ως σύμβολο της νίκης, της κατάκτησης και της διαφθοράς της Αυτοκρατορίας
εξόριστος επειδή τα τραγούδια του έρωτας και της διακριτικής διαμαρτυρίας του, έστω και ως μεταφορά
εξοργίζουν έναν Αυτοκράτορα, που ισχυρίζεται ότι είναι γιος ενός θεού, ο οποίος έγινε θεός.
Τόσα πολλά δάκρυα, τόσοι πολλοί θεοί.
Εδώ, σε αυτό το καθημερινό δάσος όπου περπατάω, τα δέντρα είναι στριμμένα, κάθε
κορμός ανοιγμένος, κούφιος, όμως μεγαλώνει, όχι θεός, όχι σύμβολο, αλλά δέντρα,
που επιβιώνουν όπως είπε ο γέρος, γιατί δεν ωφελούν πλέον τους ξυλουργούς
ούτε τους θεούς ούτε τους μακελάρηδες. Αν και εδώ εμφανίζεται ένας άλλος θεός, της
ευγλωττίας, λένε, που κρατάει μια ομάδα ανδρών, με τα αυτιά τους αλυσοδεμένα
στη γλώσσα του. Τα ονόματα που έχουν τα δέντρα είναι τόσα όσα και οι αστερισμοί
Εδώ σε αυτό το μικρούλι δάσος, το Skeoch*, το άσπρο αγκάθι, το καθημερινό δάσος
που χλευάζει εκείνο τον θεό, πήραμε το κάθε δέντρο για το αλφάβητό μας, τα μυστικά τους ονόματα
με τα οποία γράφουμε: ailm, beith, coll, dair, eadha, uath, iogh, luis,
nuin, ruis, suil**: φτελιά, σημύδα, φουντουκιά, βελανιδιά, λεύκα, κράταιγος, ίταμος, σορβιά,
μελιά, σαμπούκος, ιτιά. Κάθε δέντρο μια λέξη, κάθε άλσος μια πρόταση, κάθε
δάσος μια γλώσσα. Κάθε άντρας, κάθε γυναίκα, κάθε παιδί που μιλάει: ένας ποιητής.
Τόσοι πολλοί θυμωμένοι, ζηλόφθονοι θεοί. Τόσα πολλά δάκρυα. Τόσα πολλά ονόματα.
Τόσα πολλά δέντρα. Τόσοι πολλοί ποιητές που τραγουδούν την ανάσα του κόσμου,
των αστερισμών, που μετατρέπουν τον θυμό, τη ζήλια, τον πόλεμο σε αγάπη του Οβίδιου,
η ευγλωττία των δέντρων χωρίς αλυσίδες˙ η φυλακή των θεών.
Το γράφω αυτό Μεγάλη Παρασκευή. Κέδρος, πεύκο, κυπαρίσσι. Άλλος θεός. Κάτω από
κάθε δασική γη είναι η καταγωγή μας. Κάτω από κάθε δέντρο υπάρχει μια πόρτα για τον Κάτω Κόσμο
*Skeoch: προστατευμένη φυσική έκταση στη Σκωτία
**τα αντίστοιχα ονόματα των δέντρων στο «Γαελικό αλφάβητο δέντρων» (Gaelic Tree Alphabet) ή «Κελτικό αλφάβητο δέντρων» (6ος αι.) όπου κάθε γράμμα εκχωρείται σε ένα όνομα δέντρου ή φυτού.
LET’S TALK ABOUT TREES
Even when you take to the woods,
you’re taking political steps
on political grounds
Wisława Szymborska
There are gods they say and there are trees and there are poets
A river god turned a water nymph into a laurel tree but her heart
continued beating within, though her hair became leaves, her legs rooted
a thunder god transformed seven sisters to poplars; they still stand by the river
a god of love and beauty folded a woman into a myrrh tree; her tears become resin
a god of fruitful earth, castrated, became a pine tree, a plague god with a bow
transfigured a boy into a cypress, his tears, again, flowing as sap. So many tears.
An exiled poet, Ovid, caught between Republic and Empire, his love all sung
calls the gods to mind and makes coded songs, poems, telling of laurel
as symbol of victory, of conquest and the corruption of Empire
exiled because his songs of love and of subtle protest, even as metaphor
anger an Emperor, claiming to be the son of a god, who became a god.
So many tears, so many gods.
Here, in this everyday wood where I walk, the trees are twisted, each
trunk split, hollowed, but growing, not god, not symbol, but trees,
surviving as the old man said, because they are no use to carpenters
nor to gods nor butchers. Though here appears another god, of
eloquence they say, who keeps a company of men, their ears chained
to his tongue. The names trees own are as many as the constellations
Here in this wee wood, Skeoch, the whitethorn wood, the everyday wood
mocking that god, we took each tree as our alphabet, their secret names
by which we write: ailm, beith, coll, dair, eadha, uath, iogh, luis,
nuin, ruis, suil: elm, birch, hazel, oak, aspen, whitethorn, yew, rowan,
ash, elder, willow. Every tree a word, every grove a sentence, every
wood a language. Every man, every woman, every child speaking: a poet.
So many angry, jealous gods. So many tears. So many names.
So many trees. So many poets each singing the breath of the world,
of constellations, transforming anger, jealousy, war into Ovid’s love,
the eloquence of trees without chains; the prison of gods.
I write this on Good Friday. Cedar, pine, cypress. Another god. Under
every woodland is our origin. Beneath every tree is a door to the Underworld
Η ΕΝΟΧΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΜΕΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ
επιπλήττονται από κίσσες των δέντρων
τους κάνουν καντάδα χήνες του ουρανού
το πρωινό που αιωρείται
στο πάχος μιας λεπίδας
μέσα από πεύκα και βελανιδιές
σταγόνες κόκκινου στα δασικά μονοπάτια
μια μέρα θα έρθουν
ελάφια με κέρατα που μαχαιρώνουν
που κόβουν τη μνήμη του σώματος
μα γλιστράμε από τη σχισμή απέναντι
στα σύνορα όπου
η φέτα είναι τρυφερή
όπου η λεπίδα είναι λεπτή
θα έρθουν μια μέρα
θα έρθουν
GUILT IS A PARTIAL TRUTH
scolded by tree jays
serenaded by sky geese
the morning’s poised
a blade’s thickness
through pines & oaks
drops of red on forest paths
one day they will come
the stab antlered stags
of cut memory’s body
but we slitslip across
the border where
the slice is tender
where the blade is slender
they will come one day
they will come
ΕΠΑΙΝΩΝΤΑΣ ΤΟ ΤΙΠΟΤΑ
στο σπίτι σου δεν πρέπει να υπάρχει τίποτα
το σπίτι σου δεν πρέπει να είναι παρά μια καλύβα, ένα καταφύγιο
στην καλύβα σου πρέπει να υπάρχουν
τρία ράφια, μόνο τόσα χρειάζεσαι
το πρώτο είναι για βιβλία που δεν θυμάσαι
το δεύτερο είναι για βότανα και όσπρια
το τρίτο είναι για κατσαρόλες, τηγάνια και μαχαίρια
το δεύτερο ράφι είναι το υψηλότερο
αφού αν και χαίρεσαι να το μοιράζεσαι με ποντίκια
το απαγορεύεις για το ρύζι και τα προστατευμένα βιβλία σου
θα υπάρχει επίσης και μια φωτιά ή
στις μέρες μας μια σιδερένια σόμπα, που περιβάλλεται από κορμούς
τίποτα άλλο παρά κούτσουρα και προσανάμματα
που μάζεψες, έκοψες και έσκισες
με το δικό σου τσεκούρι και τίποτα χέρια
ίσως και το τίποτα σου επίσης
περιέχει έναν κουβά και ένα φλιτζάνι για νεφελώδες νερό
καταλαβαίνεις
έχεις κάτι από το τίποτα
που είναι το παν
IN PRAISE OF NOTHING
in your house there should be nothing
your house should be nothing but a hut, a shelter
in your hut there should be
three shelves, which is all you need
the first is for books you cannot remember
the second is for herbs and pulses
the third is pots, pans and knives
the second shelf is highest
since though you are happy to share with mice
rice and your sheltering books are forbidden
there will also be a fire or
these days an iron stove, surrounded by logs
nothing but logs and kindling
you have gathered, felled and split
with your own axe and nothing hands
maybe your nothing also
contains a bucket and cup for nebulous water
you understand
you have something of nothing
which is everything
ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΠΑΕΙ
αυτό που σπάει είναι φως
αυτό που σκάει είναι φως
αυτό που σπέρνει είναι φως
αυτό που γεννάει είναι φως
αυτό που ανθίζει είναι φως
αυτό που ταξιδεύει είναι φως
αυτό που αποδεσμεύει είναι φως
φως είναι αυτό που καρπίζει
φως είναι αυτό που ραγίζει τις καρδιές
φως είναι αυτό που δημιουργεί
φως είναι αυτό που τραγουδά
φως είναι αυτό που ζει
φως είναι αυτό που ζει
φως είναι το χέρι που αγαπά
WHAT BREAKS
what breaks is light
what bursts is light
what seeds is light
what gives birth is light
what blossoms is light
what travels is light
what unbinds is light
what strikes is light
light is what fruits
light is what breaks hearts
light is what brings forth
light is what sings
light is what lives
light is what lives
light is the hand that loves
Ο Τζέρι Λουζ (1948-2024) είναι ένας ποιητής που έζησε στο Isle of Bute της Σκωτίας. Το έργο του βασίζεται στον άκτιστο κόσμο, τον ανθρώπινο και μη ανθρώπινο καθώς και τη γεωπολιτική. Τα ποιήματά του μπορεί να βρεθούν χαραγμένα σε πέτρες σε Βοτανικούς Κήπους, νοσοκομεία, σχολεία και άλλους δημόσιους χώρους και σε γκαλερί, όπως και στα πολλά βιβλία του. Έχει εργαστεί εκτενώς σε φυλακές, σχολεία, Πανεπιστήμια και στους τομείς αναπηρίας και ψυχικής υγείας. Τα βραβεία του περιλαμβάνουν το Βραβείο Creative Scotland, μια υποτροφία Robert Louis Stevenson, ένα βραβείο Society of Authors, ένα βραβείο Kone Foundation (Φινλανδία), Hermann Kesten Stipendium, (Γερμανία) και ένα βραβείο Cholmondeley. Έχει συμμετάσχει σε προγράμματα φιλοξενίας συγγραφέων στους Βοτανικούς Κήπους της Γλασκώβης, στους Βασιλικούς Βοτανικούς Κήπους, στο Εδιμβούργο και στο Jardin des Plantes, στο Μονπελιέ. Ήταν συνιδρυτής και πρώτος Πρόεδρος του Σκωτσέζικου Κέντρου Συγγραφέων. Το έργο του έχει μεταφραστεί ευρέως σε πολλές ευρωπαϊκές και ασιατικές γλώσσες.
Gerry Loose (1948-2024) was a poet living on the Isle of Bute, Scotland. His work draws on the unbuilt world, the human and the non-human as well as geopolitics. His poems are as likely to be found inscribed on stone in Botanic Gardens, hospitals, schools and other public places, and found in galleries, as in his many books. He has worked extensively in prisons, schools, Universities and in the disability and mental health sectors. His Awards include a Creative Scotland Award, a Robert Louis Stevenson Fellowship, a Society of Authors Award, a Kone Foundation Award (Finland), Hermann Kesten Stipendium, (Germany) and a Cholmondeley Award. He has held Residencies at Glasgow’s Botanic Gardens, Royal Botanic Gardens, Edinburgh and Jardin des Plantes, Montpellier. He was co-founder and first Chair of the Scottish Writers Centre. His work has been widely translated into many European and Asian languages.
εξιτήριον 
Σχολιάστε